Korunum İlkesi

İşlem öncesi dönemde kavramları edinen çocuk 7 ile 12 yaşlar arasını kapsayan somut işlemler döneminde işlem yapabilir, hale gelir. Piaget’e göre bu dönemde çocuk yeni ve son derece etkin zihinsel beceriler geliştirir. Mantıksal düşünmenin başladığı bu dönemde problemlerin çözülmesi somut nesnelerle sağlanır. Soyut olan gözle görülemeyen işlemler yapamaz.


Bu dönemin en önemli özelliği korunum kavramının kazanılmasıdır. Korunum kavramı Piaget’in en çok araştırdığı konusudur. Örneğin; sıvıların korunumun da, sıvının içine konduğu kap değişse bile, eğer herhangi bir ekleme veya çıkarma yapılmamışsa, sıvının miktarının aynı kalacağının anlaşılmasını ifade eder. Bu dönemde çocuklar benmerkezcilikten uzaklaşırlar. İşlem öncesi dönemde benmerkezci olan çocuk benmerkezcilikten kurtulur, başkalarının da kendilerine göre düşüncelerinin olabileceğini anlamaya başlar.

Korunumları şu şekilde özetlemek mümkündür:


Madde korunumu (Bir bütün parçalara ayrılsa bile miktarı değişmez.)
Uzunluk korunumu (Uzun bir tel parçalansa veya kıvrılsa bile uzunluğu değişmez.)
Nitelik değişmezliği (Bir kaptan diğerine boşaltılan sıvının miktarı değişmez.)
Sayıların korunumu (Nesnelerin yakınlaştırılması veya uzaklaştırılması ile miktarda değişme meydana gelmez.)
Alan korunumu (Bir kağıt parçasının kapladığı alan , kağıt kesilip başka şekiller oluşturulursa bile değişmez.)
Ağırlık korunumu (Şekli değişen balçığın ağırlığı değişmez.)

NOT: Özdeşlik ve ödünleme kurallarının kavranmasında korunumun kazanılmasında önemlidir. Özdeşlik, herhangi bir ekleme ve çıkarma yoksa nesne aynı kalır anlamına gelir. Ödünleme ise bir yöndeki büyümenin diğer yöndeki azalmayı karşıladığının anlaşılmasını ifade eder. Örneğin madde korunumun da, eğer bir ekleme yada çıkarma yapılmadıysa madde aynı kalır.

Bu dönemdeki çocuklar dönüşümsel düşünme yeteneğine sahiptir. Çocuklar su boşaltma eyleminde şimdiki durum ve ona neden olan dönüşüme de dikkat eder. Geçmiş olayları ve durumları zihinsel olarak yeniden kurma yeteneği çocukların bir problemin cevabını düşünüp bulmasına yardımcı olur.

Geçişlik hem sıralama hem de korunum ile ilişkili bir yetenektir. Önceki parçalar arasındaki ilişkiyi bilerek yeni bir ilişkinin çıkarılmasını gerektirir. On santimetrelik kırmızı bir çubuk, yirmi santimetrelik turuncu bir çubuk, elli santimetrelik sarı bir çubuk bu dönem çocuğuna gösterilir. Kırmızı çubuğun sarı çubuktan, turuncu çubuğun da sarı çubuktan daha kısa olduğu gösterilir. Çubuklar kaldırılıp “ kırmızı mı yoksa sarı çubuğun mu daha kısa” olduğu sorulduğunda çocuk doğru cevabı verebilir.

Odaklaşma somut işlemler döneminde kazanılan özelliklerden biridir. Çocuk ince uzun bardaktaki suyun yüksekliğini ve geniş , kısa bardağın genişliğini birlikte dikkate alınması gerektiğini bilir.